19 April 2011

Anam Puluah Urang Digantuang Indak Batali, Kreatif Mah…!

Oleh: Firdaus
Sajak baliak ka kampuang, Badai lah cando selebritis nan di tipi-tipi tu. Namonyo disabuik urang kampuang tiok sabanta. Satiok wakatu, di satiok suduik kampuang, nagari jo jorong, ndak ado nan indak tau jo anak Angku Palo tu doh.
Namonyo bakibar-kibar co bandera di kipeh angin, indak dek karano rang gaeknyo lai disagani di Nagari Matiraso tu. Ndak dek itu doh. Tapi dek karano inyo tu bana nan mambuek urang tabulalak.
Katiko tamat es-em-a, inyo pai marantau ka subarang, samantaro kawan-kawan nyo mamiliah hiduik  jo bakarajo di kampuang. Badai ndak cik-inan ka sawah jo lading doh. Kecek e, lah dari ketek ka sawah jo ladang, mako kini coitu juo. Kok ado untung ka ladang juo isuak, tantu rono ka sawah jo ladangnyo babeda.
“Jikok paralu, ka ladang den isuak indak bakubang doh, cukuik main tunjuak, angguak jo geleang sajo,” kecek-e ka Karapai, konco palangkinnyo nan sailia samudiak sajak sakola es-de.
Katiko tu, Karapai mancimeeh. Dek sakik paruik mandanga kecek kawannyo tu, baturo-turolah nyo mangecek-an ka nan lain, sahingga nan lain mancimeeh Badai. Dima pulo urang ka sawah jo ladang nan main tunjuak, angguak jo geleng sajo. Kaliru si Badai tu mah.
Bia pun dicimeeh sabalik, Badai ndak sakik ati bagai doh. Niek-e ka rantau, ndak ado nan talok managahan.
Tigo tahun di rantau, Badai baliak ka kampuang. Dicaliak dek kawan samo gadang, ndak ado nan barubah. Co itu juo paja tu. Banyak kawan nan tibo ka rumahnyo, ka mandanga curito salamo di rantau, tapi nan ado hanyo curito saisuak. Kawan-kawan nan tibo ka pondok rang gaeknyo maupek. Badai kalera mah!
Tigo hari di kampuang, di muko pondok rang gaek Badai ado nan barubah. Di laman nan agak lapang tu, tapek di bawah batang jambu aia, ado pondok ketek, babarih paleh-paleh, tu ado lo garobak. Di garobok tu ado tulisan; Di sini Jual Sate. Sudah tu, di bawah tulisan tu, ado tulisan lain nan labiah gadang jo ditulih jo huruf gadang kasado-e. bunyi nyo; TUKANG KIPEH.
“Sate apo pulo nan waang juo, Dai?” tanyo Karapai.
“Sagalo sate..” jawek Badai sambia manyusun katupek.
“Makasuik waang?”
“Apo sajo namo sate, ado den jua di siko. Ado sate Piaman, sate Danguang-danguang, sate Padangpanjang, sate Madura, sate ayam, sate kambiang. Pokok-e sagalo macam sate…”
“Jadi iko nan waang dapek salamo marantau?  Ndak panek waang manyadiokan sado alah sate tu satiok ari?”
“Waang caliak se-lah. Ndak kasadonyo lo den sadioan tiok hari doh. Sahari hanyo ciek sate. Hari sanayan den jua sate Pariaman, salasa den jua sate Madura, rabaan den juo kambiang, kamih ado sate ayam, jumaek den ndak manggaleh, sabtu den jua sate Padangpanjang, ari akaid den jua sate Dangguang-dangguang. Baitu sataruihnyo…”
“Lai ndak sasek aia waang ko kawan? Lah gilo waang mah. Ndak ado urang manggaleh coiko doh…” Karapai binguang jo apo nan ka dijua dek kawannyo tu.
“Tasarah waang lai. Kok gilo den waang kecek-an, kok tea bagai, kok tenggen, ele, engak. Tasarah waang lah. Nan manggaleh waden, modal-e waden, tanago e tanago waden, manga pulo waang eboh,” jawek Badai sambia mangubak bawang, sudah tu bawang digoreangnyo.
Alun  sabulan manggaleh sate di bawah batang jambu aie di laman pondok rang gaeknyo, urang sanagari Matiraso mampagunjiangan Badai. Ado-ado se nan dijuanyo. Badai galak-galak senggeng se, karano satiok hari, galehnyo laku taruih.
“Apo rasionyo kok coiko caro ang manggaleh, Dai?” tanyo Karapai, angek topi ka konco palangkinnyo tu.
“Ndak ado rasio bagai doh, kecek urang di subarang tampek den marantau dulu, iko namonyo,”
“Kreatif? Apo tu?”
“Kreatif tu, wak buek apo nan ndak ado urang mambueknyo doh,” baleh Badai.
Karapai mangangguak-angguk. Bantuaknyo mangarati bana paja tu. Sebantang pun baitu, antah iyo antah indak, indak pulo jaleh bana dek Badai.
“Cando itu pulo nan tajadi di Jorong Bukik kini mah,” Badai sambai mangambang-an katiak, eh.. langannyo untuk mangipeh sate.
“Baa mukasuik waang? Kok di Jorong Bukik nan waang agiah contoh…”
“Baa ka indak dek waang. Sangkek sari, Datuak Wali tu nan mambana ka urang banyak supayo liau dipilih jadi wali jorong, eh.. sajak lah tapiliah, jankan warganyo, urang nan ka manolongnyo di jorong tu, indak jaleh sia-sianyo doh..”
“Kan lai ado mah…”
“Kok ado nan waang kecek-an, batua tu. Tapi lai jaleh dek waang, urang-urang tu digantuang ndak batali sadonyo. Kok ndak salah ituang den, ado anam puluah urang digantuang indak batali. Bantuak-e, nan ka lamak dek Datuak Wali tu sajo. Urang digantuang indak batali sabanyak-banyaknyo, sahingga urang-urang tu ndak lo bisa manga-manga doh,”
“Kok coitu, itu nan disabuik kreatif tu?” tanya Karapai.
“Bantuaknyo iyo mah,” Badai galak takikiah sambia taruih mangipeh dagiang nan disangai di ateh baro.
“Samo jo aden. Cubo caliak dek waang, lai ado urang lain manggaleh sate co aden manggaleh sate dek Ang? Indak-kan?” Badai mambusuang-an dado.
“Kok baitu, manga indak waang jua bagai sate campua?”
“Mukasuik waang?”
“Supayo labiah kreatif, waang jua bagailah sate campua. Misalnyo, campua jo es tebak, campua jo soto, campua jo nasi sup…”
Badai tangango, “Marapuang-lah kueh sate tu. Iyo lah engak waang mah…” Badai tabik suga.
Dielonyo katupek nan tagantuang, niek-nyo ka dilambuik-an ka kaniang Karapai, tapi Karapai lah bakirok….
“Kalera waang…!” Badai maupek. Sakik ati-e!*


CATATAN: Carito ko dimuek di koran Harian Umum Rakyat Sumbar Utara, pado hari Sanaya, 10 Januari 2011. Kini koran tu banamo Harian Umum Rakyat Sumbar

Ruang Buku Karya Dosen Unand

   Suatu ketika, saat podcast dengan Pak Ir  Insannul Kamil , M.Eng, Ph.D , WR III Unand. Kata beliau, Jangan Mengaku Mahasiswa jika tak B...