Tur dek Basiarak

Oleh: Firdaus

Dek lah salasai anak sikola SMP jo SMA ujian pangabisan, lah diumuman pulo luluih indak luluihnyo, rami sangaik urang mambuek aleek. Satiok suduik nagari, suduik kampuang, suduik jorong, ado-ado se ale-ek nan dibuek.

Ado ale-ek nan dibuek co bisua bakuman, sakali bangkak langsuang malatuih. Sakali manganggo, sakali kuok. Sakali kuok langsuang manganggo. Nan lai agak cadiak, ale-ek ko lai dikarajoan sajak lamo. Lah dicataik apo nan ka dibuek, lah dituliehnyo apo nan kadikarajoan.

Samantang bana cando baitu, indak ado gadiang nan indak ratak, indak ado baralek nan indak pacah piriang. Kok indak pacah, eh.. antah disangajo antah baitu pulo adaiknyo, ado se nan pacah. Kok indak, dipacahan lah bagai.

Itu nan dirutok-an dek Karapai. Kok nan maraso cadiak, atau bacadiak-cadiak an, sabananyo indak labiah daripado cadiak buruak doh. Nan ka lamak paruiknyo sajo.

“Sakik banak waang dek nan dibuek urang-urang tu?” Badai batanyo ka Karapai sambia mangirai-ngirai kipeh satenyo di pondok sate Tukang Kipeh.

“Indak banak doh kawan, ati waden nan sakik dek nyo,” Karapai maupek turo baturo.

“Baa kok ati waang nan sakik?”

“Mambantai urang di laman wak, darah se indak tabacak ka awak doh,”

“Bilo urang tu mambantai di laman waang? Kok indak tau waden? Kok waden tau, ka sinan waden mambali dagiang mah…”

“Tumbuang dek waang. Iyolah ongok raya bana waang mah..” Karapai angek.

“A.? Waden pulo nan waang katai? Waang nan mangecek an urang mambantai di laman waang mah?”

“Indak salah waden mangecek waang tu ongok rayo doh. Itu kan bahaso urang saisuak mah..”

“O… baitu. Kok itu nan waang kecek an, nan den danga-danga salayang, lai saungguak urang di kampuang jo nagari wak ko mandapek raso dek ale-ek bakaliliang nagari tu jo kureta angin tu. Namo e malangik. Tur, kecek e. Apo tur tu?”

“Tur tu pai jalan sabalik mah. Kok ado nan marasoan tur kureta angin tu, indak banyak bagai doh. Paliang-paliang urang-urang di ateh nan ado di nagari ko, tu agak saketek dapek dek nan mangameh an sarok katiko urang lah salasai, dek nan manjago oto,”

“Hotek jo rumah makan kan lai pulo mah…”

“Waang caliak lah jo mato waang tu. Hotel ma nan dapek? Rumah makan ma nan dapek? Lai hotel ngeneang-ngeneang bantuak punyo Mak Naih nan iduik e sanayan ka sanayan se padiah. Lai dapek rumah makan bedeang bantuak punyo Ajo Sunguik? Indak doh, Kawan! Nan dapek tu hotel-hotel gadang, rumah makan nan maha-maha, nan lah tacilak juo. Ma lo amuah apak-apak awak tu mambaok urang-urang tu ka tampek nan ngeneang-ngeneang ko?”

“Kan lai ado juo mah…”

“Kok ado iyo, tapi kan nan dapek nan lah gadang-gadang juo. Nan ngeneang-ngeneang ko mancaliak se-lah. Urang lah sipak sintuang suok kida, awak manciraguk sajo,”

“Tapi kecek apak-apak tu, tur ko diadoan untuak memberdayakan ekonomi masyarakat,”

“Masyarakaik ma? Kok nan gadang-gadang tu lah jaleh mah, nan ketek ko diperdaya. Lai jaleh dek waang?”

“Jadi dek itu mako satiok taun tur ko, satiok taun pulo urang paniang dek nyo? Samantaro nan obyek wisata, cantang parenang juo. Dipelok-i kok urang nan ka bakureta angin ko datang. Isuaknyo, dipadian pulo baliak. Tu, parangai urang-urang di tampek pariwisata ko coitu juo taruih?”

“Sabananyo, parangai rakyaik badarai ko camin dari parangai urang-urang gadang tu…” Karapai mangarehan suaronyo katiko mangecek tu, “takana dek waden, untuak tur taun ko, lai bara tungkuih sate waang dibali dek urang-urang tu?” Karapai batanyo.

“Sampai aro ko, lai alun lai. Agak ati den, ko kasamo se jo taun-taun nan lah lapeh mah…”

“Baa taun nan lapeh tu…?”

“Indak dapek di waden doh…?” Badai manjawek data.

“Baa tu?”

“Duo se masalahnyo tu mah. Partamo, waden indak ado tau bakatawan jo apak-apak nan ebat-ebat tu doh, tu dima pulo ka dapek? Sampai bakukuak anjiang, indak juo ka dapek tu doh. Nan ka duo, sangkek sari lai ado nan tibo ka siko. Diago e sate den ko. Ujuang-ujuangnyo, inyo mamintak komisi ka waden. Tu den kecek an, kok komisi iyo indak ka mungkin den agiah doh. Harago sate waden lah murah. Keceknyo, dari pado tatungkuik bialah taereang. Indak namuah waden doh. Dek waden, jaan ka tatungkuik, taereang se den indak namuah doh. Kok ka manyumbang, elok lah ka musajik atau ka anak yatim. Tu di agiah jalan. Arago sate ko tatap, tapi inyo minta arago di kuitansi dilabiahan. Den tanyo, pitih labiah tu untuak sia? Jaweknyo, untuak inyo jo nan lain nan mauruih,”

“Tu baa jadinyo?”

“Diumbuak waden taruih, den indak amuah doh. Jan dek dibali sate ko dek urang-urang nan pai tur ko basiarak pulo beko, indak nio waden doh..”

“Basiarak baa? Jo sia?”

“Waang tau kan, pitih untuak tur ko pitih nagari. Kok den paturuik an nan dimintak urang tu, tu pitih ko dipareso dek ka-pe-ka, adoh nan salah. Kan bakujuik-kujuik beko. Basiarak dek nyo jadinyo…”

“Kok baitu, waang ganti senamo tur kureta angin ko manjadi tur dek basiarak…” Karapai mamintak. Badai tangango.

“Tasarah waang lah…” jaweknyo sambia maiduik an baro mambaka dagiang.

CATATAN:
Tulisan ini dimuat di Harian Umum Rakyat Sumbar, pada rubrik TUKANG KIPEH, edisi 06-06-2011