Cemen Waang Mah..!

Oleh: Firdaus

Nagari Matiraso bantuak dialahan garudo. Iyo sabana langang. Indak ado nan barani kalua pondok katiko manjalang mugarik la-i. Katiko mugarik jo isya, hanyo garin nan abang, kamaik, tu sumbayang surang. Katiko subuah, alah agak acok indak tadangan suaro tabuah, abang jo tando-tando ado nan sumbayang subuah di surau.

Katiko nan gaek-gaek manyabuik dialahan garudo, nan mudo-mudo indak banyak nan mangarati. Apo tu dialahan garudo? Indak saso lo nan mudo tu indak mangarati jo bahaso tu doh, karano inyo indak basobok jo maso tu, indak pulo mandaga caritonyo dari nan gaek sabalunnyo.

Dialahan garudo tu, istilah maso saisuak. Lah lamo bana. Nan tau mungkin nan iduik di maso nagari tu bagajolak di tahun 1965-1966. Salain biadabnyo maso katiko tu, tu ado pulo nan manyabuik-an ado buruang nan subana gadang, garudo namonyo, datangnyo tibo-tibo se, apo nan ado disembanyo. Sabobok aya, ayam disembanyo. Basobok kabau, kabau ditangkoknyo. Basobok urang, yo  urang dilariannyo, digungguang dibaok tabang.

Dek bantuak itu, indak saketek nan picayo. Lah  banyak nan takuik, tu pai manyuruak sapanjang wakatu, buliah indak disemba dek garudo tu. Dek banyak nan manyuruak, nagari ko manjadi langang.  Bantuaknyo nagari ko indak baurang la-i.

Nan paliang panik, tantu si Badai. Pondok sate Tukang Kipeh-nyo nan biaso bukak ba’da ashar, tapaso dituka. Sajak nagarinyo tu bantuak dialahan garudo, ba’da ashar tu, lah indak ado nan kalua la-I doh, apo lai labiah laruik dari wakatu tu.

Ba’da asyar indak ado urang, dibukak pondok sate tu sasudah zuhua. Indak juo baurang, tu labiah pagi saketek, kiro-kiro Badai maintaian wakatu duha. Nan diintainyo, sasudah duha tu tantu lah ado nan lapa. Eh.. paritungannyo maleset, indak ado juo nan balanjo doh. Tu dibukaknyo sajak pagi, kecek urang kini, bia satenyo tu bisa untuak sarapan pagi.

 Badai mamete-mete surang. Sakik bana hatinyo. Lah babagai caro, indak ado juo nan tibo untuak balanjo. Lah dicubo pulo caro nan indak biaso, bali sabungkuih diagiah dua, sahingga pulang dapek tigo bungkuih, eh… indak juo ado nan tibo. Dek caro coitu, ado lo gunjiang, nan duo antah sate pabilo. Daripado indak laku, diparagiahan se ka urang nan datang balanjo.

“Ko iyo indak buliah dipadia-an la-I, kok sahari duo hari ko indak ado urang nan kalua, tu indak balanjo, den ka demo,” Badai tagak pinggang dimuko Karapai, katiko konco palangkinnyo tu lalu di muko kadainyo.

Karapai tanganggo, tu inyo singgah ka pondok konconyo tu, “dek-a waang? Dima waang tasapo?”

“Kalera, jan bagarah juo waang! Caliak lah dek waang, dek gara-gara surang, sado alahnyo nan taniayo,” jawek Badai.

Si Tukang Kipeh tu indak bisa manarimo.  Gara-gara pak wali mamanggok, sado alah warga nagarinyo indak manarimo caro pak wali tu. Maso dek gaji indak naiak, pak wali tu baibo ati, tu mangecek-an ka sado urang. Urang dek protes, antok-antok se di pondoknyo.

“Lah untuang ado gaji mah, kok indak cando awak nan banyak ko, balangau mah!” kecek Badai.

“Tu apo nan ka waang buek?” tanyo Karapai.

“Pak wali tu lah talampau mah. Rakyaiknyo indak makan, indak bakarajo, anak-anak nan indak sakola, indak taunyo doh. Ko kan kalamak dek liau tu se, kok waang namuah, waang buliah makan sate den sampai waang bosan,”

“Iyo, apo nan ka waang buek?” Karapai maulang tanyo.

“Ma-ajak nan lain, basamo-samo wak datang ka pak wali tu, jan lah mangaluah juo. Kok indak talok, baranti se-lah la-i. Jan sampai lo rakyaik nan mamikian pak wali, pak wali nan patuik mamikian rakyaik ko!”

Karapai tadiam dek mandanga.

“Ba-a? La-i lanteh angan waang?” Badai manyasak-an.

Karapai hanok.

“Kok waang indak talok, bakirok-lah dari pondok sate den ko. Cemen waang mah!” sosoh Badai sambia mencaliak-an ampu tangan kidanyo ka bawah. *

Diterbitkan di Harian Umum Rakyat Sumbar, edisi Senin, 31 Januari 2011